Najczęściej zadawane pytania

1. Czy w sądzie można uzyskać poradę prawną?

W sądzie nie są udzielane porady prawne.

Porady prawne można uzyskać w kancelariach adwokackich oraz kancelariach radców prawnych.

Wykaz instytucji, które udzielają bezpłatnych porad prawnych znajduje się na stronie internetowej Sądu Okręgowego w Białymstoku oraz w Biurze Obsługi Interesanta.

2. W jaki sposób można zapoznać się z aktami sprawy?

Z aktami sprawy można zapoznać się w Czytelni Akt Sądu Okręgowego w Białymstoku (pokój A-11). W tym celu należy złożyć zamówienie co najmniej z jednodniowym wyprzedzeniem, a akt znajdujących się w archiwum zakładowym w dniu poprzedzającym do godz. 10.00.

Zamówienia akt można dokonać pod numerem telefonu 85-74-59-359 lub e-mailem Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. oraz osobiście podając niezbędne informacje.

3. Kto ma prawo wglądu do akt sprawy?

Wgląd do akt sprawy mają wszystkie strony postępowania (powód/pozwany, wnioskodawca/uczestnik, oskarżony/obwiniony, oskarżyciel/oskarżyciel posiłkowy) oraz ich pełnomocnicy, a także przedstawiciele ustawowi (dotyczy małoletnich). Każdej ze stron przysługuje prawo sporządzania notatek z akt sprawy. Strony, pełnomocnicy lub przedstawiciele ustawowi mogą także złożyć wniosek o odpłatne wydanie kopii dokumentów z akt sprawy. Pokrzywdzony, za zgodą przewodniczącego wydziału może uzyskać wgląd do akt. Prezes sądu decyduje ponadto o udostępnieniu akt sądowych innym osobom niemającym uprawnień procesowych.

Udostępnienie akt i zawartych w nich dokumentów w celu przejrzenia lub samodzielnego utrwalenia ich obrazu, a także wydanie przedmiotów lub dokumentów złożonych w sprawie albo wydanie dokumentów na podstawie akt stronie lub uczestnikowi postępowania nieprocesowego może nastąpić po wykazaniu przez nich tożsamości, a co do innych osób - po wykazaniu ponadto istnienia uprawnienia wynikającego z przepisów postępowania sądowego.

Przeglądanie akt spraw oraz samodzielne utrwalanie ich obrazu odbywa się w obecności pracownika sądowego, zaś akt do których złożono testament, pod jego kontrolą.

4. Co powinien zawierać pozew/wniosek składany do sądu?

Pisma wszczynające postępowanie przed sądem powinny zawierać:

oznaczenie sądu, do którego kierujemy pozew bądź wniosek (nazwa sądu, wydziału, dokładny adres);
dokładne oznaczenie osób biorących udział w sprawie (powód/pozwany; wnioskodawca/uczestnicy) wraz ze wskazaniem imion, nazwisk, nazw instytucji, dokładnych adresów zamieszkania - pobytu (miejsca gdzie faktycznie przebywa) oraz ewentualnych przedstawicieli ustawowych bądź pełnomocników;
numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub numer identyfikacji podatkowej (NIP) powoda będącego osobą fizyczną, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania lub posiada go nie mając takiego obowiązku lub
numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku – numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP powoda niebędącego osobą fizyczną, który nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania;
oznaczenie daty wymagalności roszczenia w sprawach o zasądzenie roszczenia;
oznaczenie rodzaju pisma pozew/wniosek;
oznaczenie żądania (sprecyzowanie, o co jest wnoszony pozew/wniosek);
określenie wartości przedmiotu sporu w sprawach o prawa majątkowe;
uzasadnienie żądania ze wskazaniem dowodów na jego poparcie (np.: dokumenty, wykaz świadków);
własnoręczny podpis;
wykaz załączników.

Pismo wszczynające postępowanie w sprawie podlega opłacie, strona powinna ją uiścić przy wnoszeniu pisma lub na wezwanie sądu w terminie 7 dni, przy czym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych opłacie podlegają jedynie środki zaskarżenia: apelacja, zażalenie skarga kasacyjna, skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, zaś w sprawach z zakresu prawa pracy, w których wartość sporu przewyższa kwotę 50.000 złotych pobiera się opłatę stosunkową.

Pozew/wniosek należy sporządzić, poza egzemplarzem dla Sądu, w tylu egzemplarzach ilu jest pozwanych/uczestników postępowania + jeden egzemplarz dla powoda/wnioskodawcy w celu uzyskania potwierdzenia złożenia pisma.

5. Jakie są zasady złożenia pozwu w postępowaniu nakazowym, a jakie w upominawczym?

Postępowanie nakazowe

Sąd rozpoznaje sprawę w postępowaniu nakazowym na pisemny wniosek powoda zgłoszony w pozwie.
Sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udowodnione dołączonym do pozwu:
• dokumentem urzędowym;
• zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;
• wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu;
• oryginałem weksla, czeku;
• umową, dowodem spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego oraz dowodem doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, jeżeli podwód dochodzi należności zapłaty świadczenia pieniężnego lub odsetek w transakcjach handlowych określonych w ustawie z dnia 08 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. 2019, poz. 118 j.t.).
Składając pozew o wydanie nakazu w postępowaniu nakazowym powód powinien dołączyć również dowód dokonania opłaty w wysokości 1/4 opłaty stosunkowej od pozwu.

Postępowanie upominawcze

Sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego, a w innych sprawach, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Nakaz zapłaty nie może być wydany, jeżeli:
• roszczenie jest oczywiście bezzasadne;
• twierdzenia co do faktów budzą wątpliwość;
• zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego;
• miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju.
Składając pozew powód powinien dołączyć również dowód dokonania opłaty w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu, nie więcej jednak niż 200 000 złotych.

6. Gdzie i w jaki sposób można uiścić opłatę sądową od pozwu/wniosku?

Opłatę sądową można uiścić:

dokonując wpłaty w opłatomacie znajdującym się w budynku Sądu;
w formie znaków opłaty sądowej (w wersji elektronicznej - e-znaki lub zakupionych w opłatomacie);
dokonując przelewu bankowego na numer rachunku bankowego danego sądu (konto dochodów budżetowych);
za pomocą mechanizmów gwarantujących nieodwołalne zainicjowanie procedury wpłaty oraz identyfikację wnoszącego opłatę sądową, udostępnionych przez system teleinformatyczny Ministerstwa Sprawiedliwości obsługujący płatności, z tym zastrzeżeniem, iż:
- w elektronicznym postępowaniu upominawczym opłaty sądowe uiszcza się wyłącznie za pomocą mechanizmów gwarantujących nieodwracalne zainicjowanie procedury opłacenia pisma i identyfikację wnoszącego opłatę sądową, udostępnionych przez system teleinformatyczny obsługujący to postępowanie;
- w postępowaniu rejestrowym o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego opłatę sądową od wniosku składanego drogą elektroniczną przy wykorzystaniu formularzy elektronicznych lub wzorców dokumentów udostępnionych w systemie teleinformatycznym uiszcza się wyłącznie za pomocą mechanizmów gwarantujących nieodwracalne zainicjowanie procedury opłacenia pisma i identyfikację wnoszącego opłatę sądową, udostępnionych przez system teleinformatyczny obsługujący to postępowanie;
- jeżeli w elektronicznym postępowaniu upominawczym oraz w postępowaniu rejestrowym o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego wszczętym na skutek wniosku składanego drogą elektroniczną przy wykorzystaniu formularzy elektronicznych lub wzorców dokumentów udostępnionych w systemie teleinformatycznym osoba składająca pozew lub wniosek równocześnie składa więcej niż jedno pismo podlegające opłacie sądowej, jest dopuszczalne jednoczesne uiszczenie sumy opłat sądowych od poszczególnych pism podlegających opłacie sądowej.

Szczegółowe informacje dotyczące numeru rachunku bankowego Sądu Okręgowego w Białymstoku znajdują się na stronie internetowej Sądu.

7. Jak ubiegać się o zwolnienie z ponoszenia kosztów sądowych w sprawach cywilnych?

W celu uzyskania sądowego zwolnienia od kosztów strona lub uczestnik postępowania powinien skierować do sądu, w którym ma się toczyć, bądź toczy się postępowanie, wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.

Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych osoby fizycznej należy dołączyć oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów (wzór oświadczenia dostępny jest w Biurze Obsługi Interesanta, na stronie internetowej Sądu Okręgowego w Białymstoku oraz stronie Ministerstwa Sprawiedliwości). Oświadczenie, o którym mowa należy wypełnić czytelnie, podając w nim informacje odpowiadające rzeczywistości. Osobę, która świadomie w treści oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania poda nieprawdziwe dane, sąd może ukarać grzywną.

8. W jaki sposób można ubiegać się o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w sprawach cywilnych?

Wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu należy złożyć na piśmie wraz z oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania lub ustnie do protokołu.

Przykładowy wzór wniosku oraz formularz oświadczenia dostępne są na stronie internetowej Sądu Okręgowego w Białymstoku.

9. W jaki sposób można dołączyć dokumenty bądź pisma procesowe do sprawy, która już toczy się przed sądem?

Jeżeli złożony został pozew/wniosek do sądu, sprawa zostaje zarejestrowana pod konkretną sygnaturą i wszelkie kolejne pisma kierowane do sądu w danej sprawie powinny być składane z pismem przewodnim ze wskazaniem sygnatury, przy czym w przypadku pism procesowych należy złożyć również odpowiednią ilość ich odpisów z przeznaczeniem dla stron przeciwnych.

10. Co powinno zawierać pismo przewodnie?

Pismo przewodnie powinno zawierać:

imię, nazwisko i adres osoby składającej;
oznaczenie sądu, do którego jest skierowane;
oznaczenie sygnatury akt sprawy, do której ma być dołączone;
krótką treść wyjaśniającą, czego dotyczy;
własnoręczny podpis.

11. Czy obecność na rozprawie w sprawach cywilnych jest obowiązkowa?

Obecność na rozprawie jest obowiązkowa w razie wezwania do osobistego stawiennictwa. W pozostałych przypadkach stawiennictwo nie jest obowiązkowe, jednakże w niektórych przypadkach może spowodować zawieszenie postępowania – art.177 § 1 pkt 5 kpc. W razie nie stawienia się pozwanego sąd może wydać wyrok zaoczny – art. 340 § 1 kpc..

12. Jak usprawiedliwić swoją nieobecność na rozprawie?

Nieobecność na rozprawie powinna być usprawiedliwiona pisemnie. Usprawiedliwienie niestawiennictwa z powodu choroby wymaga przedstawienia zaświadczenia wystawionego przez lekarza sądowego. Lista lekarzy sądowych uprawnionych do wystawiania zaświadczeń znajduje się na stronie internetowej Sądu.

13. Jakie informacje można uzyskać telefonicznie?

Pracownicy sądów pod numerami telefonów wskazanymi jako numery kontaktowe udzielają telefonicznie bez ustalania tożsamości osób telefonujących następujących informacji jawnych o toczących się sprawach:

tożsamych z udostępnianymi na wokandzie sądowej, przy czym w sytuacji, gdy z uwagi na ochronę moralności, bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego oraz ze względu na ochronę życia prywatnego lub inny ważny interes prywatny, a szczególnie dobro małoletniego pokrzywdzonego przestępstwem na wokandzie nie podaje się imion i nazwisk stron lub uczestników postępowania nieprocesowego lub wezwanych osób. W takiej sytuacji podaje się wyłącznie ich inicjały lub nie zamieszcza się żadnych danych identyfikujących te osoby.;
o terminie i sposobie rozstrzygnięcia sprawy.

Udzielenie informacji, o których mowa powyżej, następuje po wskazaniu przez osobę telefonującą:

sygnatury albo
oznaczenia stron lub co najmniej jednego uczestnika postępowania nieprocesowego i przedmiotu sprawy.

Pracownik udzielający informacji powinien przedstawić się osobie telefonującej, podając imię i nazwisko oraz zajmowane stanowisko.

Osobie przedstawiającej się jako świadek w danej sprawie udziela się telefonicznie informacji o miejscu i terminie jej przesłuchania, jeżeli skierowano do niej wezwanie do stawiennictwa.

Informacji dotyczących spraw, których akta są jawne i powszechnie dostępne, w szczególności dotyczących spraw rozpoznawanych w wydziałach rejestrowych, udziela się bez potrzeby uzyskiwania danych osobowych.

Osoba będąca stroną, uczestnikiem postępowania lub ich pełnomocnikiem albo obrońcą, może otrzymać informacje o sprawie, inne niż wskazane powyżej, do których uzyskania uprawniona jest ta osoba, bez konieczności osobistego stawiennictwa w sądzie:

gdy złoży do sądu zapytanie skierowane drogą elektroniczną, podpisane za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego albo podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP;
jeżeli prześle do sądu zapytanie z adresu poczty elektronicznej, który został uprzednio wskazany przez tę osobę osobiście przed sądem albo urzędnikiem sądowym jako adres służący do otrzymywania informacji jawnych o toczących się sprawach, bądź w piśmie procesowym jako adres służący do otrzymywania informacji jawnych o sprawie wskazanej w piśmie.

W zapytaniu należy podać również swoje imię i nazwisko oraz sygnaturę akt sprawy. Odpowiedzi udziela się drogą elektroniczną. Jeżeli wskazanie adresu poczty elektronicznej jako adresu do korespondencji, o którym mowa powyżej, następuje w formie ustnej, osoba odbierająca tę informację sporządza notatkę urzędową stwierdzającą ten fakt, chyba że wskazanie nastąpiło do protokołu posiedzenia lub rozprawy. Notatkę urzędową włącza się do akt sprawy. W razie braku możliwości udzielenia odpowiedzi drogą elektroniczną, informuje się o tym osobę kierującą zapytanie.

14. W jaki sposób można uzyskać protokół w wersji elektronicznej (sporządzony za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk)?

W celu uzyskania protokołu sporządzonego za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk należy złożyć pisemny wniosek do sądu, w którym toczy się sprawa - za pośrednictwem biura podawczego lub wysłać za pośrednictwem poczty.

W sprawach cywilnych opłatę od wniosku o wydanie na podstawie akt zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku z przebiegu posiedzenia pobiera się w wysokości 20 złotych za każdy wydany informatyczny nośnik danych.

W sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych osoba fizyczna (pracownik/ubezpieczony) zwolniona jest od ponoszenia opłat za wydanie na podstawie akt spraw zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku

z przebiegu postępowania.

W sprawach o wykroczenia opłata za wydanie zapisu dźwięku na informatycznym nośniku danych pobierana jest w wysokości 6 zł za każdy wydany nośnik.

W sprawach karnych aktualnie nie są sporządzane protokoły za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk.

15. W jaki sposób i w jakim terminie można złożyć wniosek o uzasadnienie wyroku/postanowienia?

Wniosek o uzasadnienie orzeczenia w sprawie cywilnej należy złożyć na piśmie w terminie 7 dni od daty ogłoszenia wyroku/postanowienia, przy czym strona pozbawiona wolności, działająca bez profesjonalnego pełnomocnika nieobecna przy ogłoszeniu orzeczenia może złożyć wniosek o sporządzenia uzasadnienia w terminie 7 dni od doręczenia jej tego orzeczenia.

Wniosek o uzasadnienie wyroku w sprawie karnej należy złożyć na piśmie w terminie 7 dni od daty ogłoszenia wyroku, a gdy ustawa przewiduje doręczenie wyroku – od daty jego doręczenia (dla oskarżonego pozbawionego wolności, który nie ma obrońcy i pomimo złożenia wniosku o doprowadzenie go na termin rozprawy, na którym ogłoszono wyrok - nie był obecny podczas ogłoszenia).

Uzasadnienie postanowienia w sprawie karnej jest sporządzane przez sąd z urzędu (chyba, że ustawa nie przewiduje w ogóle uzasadnienia postanowienia) i nie jest konieczne składanie wniosku w tym przedmiocie.

Przykładowy wzór wniosku dostępny jest w Biurze Obsługi Interesanta oraz na stronie internetowej Sądu Okręgowego w Białymstoku.

16. Czy wniosek o wydanie odpisu orzeczenia wraz z uzasadnieniem w sprawach cywilnych podlega opłacie sądowej?

Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o doręczenie wyroku albo postanowienia co do istoty sprawy z uzasadnieniem zgłoszonego w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia albo doręczenia tego orzeczenia.

Opłatę stałą w kwocie 30 złotych pobiera się od wniosku o doręczenie postanowienia, innego niż wskazane powyżej lub zarządzenia z uzasadnieniem zgłoszonego w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia albo doręczenia tego orzeczenia albo zarządzenia.

W przypadku wniesienia środka zaskarżenia opłatę uiszczoną od wniosku o doręczenie orzeczenia albo zarządzenia z uzasadnieniem zalicza się na poczet opłaty od środka zaskarżenia. Ewentualna nadwyżka nie podlega zwrotowi.

17. Czy sąd z urzędu doręcza stronie orzeczenie z uzasadnieniem?

Sąd z urzędu doręcza stronom odpis orzeczenia z uzasadnieniem, jeżeli orzeczenie zostało wydane na posiedzeniu niejawnym, a uzasadnienie podlegało sporządzeniu z urzędu.

Wyrok z uzasadnieniem doręcza się tylko tej stronie, która w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia sentencji wyroku, bądź w przypadku oskarżonego pozbawionego wolności, który nie ma obrońcy i pomimo złożenia wniosku o doprowadzenie go na termin rozprawy na którym ogłoszono wyrok nie był obecny podczas ogłoszenia wyroku (dot. spraw karnych) od dnia doręczenia jej sentencji wyroku złożyła pisemny wniosek o sporządzenie jego uzasadnienia, a nadto w sprawach cywilnych uiściła należną opłatę.

18. Co powinna zawierać apelacja od wyroku/postanowienia co do istoty sprawy w postępowaniu nieprocesowym?

Apelacja powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pism procesowych, a ponadto zawierać:

oznaczenie wyroku/postanowienia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem czy jest zaskarżony w całości, czy w części;
zwięzłe przedstawienie zarzutów;
uzasadnienie zarzutów;
powołanie, w razie potrzeby, nowych faktów i dowodów oraz uprawdopodobnienie, że ich powołanie w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji nie było możliwe albo, że potrzeba powołania się na nie wynikła później;
wniosek o zmianę lub o uchylenie wyroku z zaznaczeniem zakresu żądania zmiany lub uchylenia;
w sprawach o prawa majątkowe należy oznaczyć wartość przedmiotu zaskarżenia.

W sprawach cywilnych należy uiścić opłatę od apelacji wynikającą z Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

19. W jaki sposób można uzyskać odpis prawomocnego orzeczenia?

Pisemny wniosek w tym przedmiocie należy złożyć w biurze podawczym sądu, przed którym toczyło się postępowanie lub wysłać za pośrednictwem poczty.

Przykładowy wzór wniosku dostępny jest w Biurze Obsługi Interesanta oraz na stronie internetowej Sądu Okręgowego w Białymstoku.

W Sądzie Okręgowym w Białymstoku wniosek o wydanie odpisu prawomocnego orzeczenia można złożyć drogą internetową, z zastrzeżeniem osobistego odbioru wnioskowanych odpisów.

20. W jakiej wysokości trzeba wnieść opłatę za wydanie odpisu prawomocnego orzeczenia w sprawach cywilnych?

Opłatę od wniosku o wydanie na podstawie akt odpisu prawomocnego orzeczenia pobiera się w kwocie 20 zł za każde rozpoczęte 10 stron wydanego dokumentu.

21. Jak uzyskać rozwód?

Małżonek, który nie chce dłużej pozostawać w związku małżeńskim i jest przeświadczony o tym, iż między nim, a jego współmałżonkiem nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego może skierować do sądu pozew rozwodowy.

Pozew o rozwód musi przede wszystkim zawierać podstawowe dane dotyczące obojga małżonków. W jego treści należy wskazać:

imię, nazwisko, numer PESEL i dokładny adres oraz ewentualnie numer telefonu powoda, czyli tego z małżonków, który domaga się orzeczenia rozwodu;
imię, nazwisko, numer PESEL (jeśli jest znany) i dokładny adres oraz ewentualnie numer telefonu pozwanego, czyli drugiego z małżonków;
powód powinien również sprecyzować swoje żądanie, tj. wskazać czego domaga się od sądu. W tym celu powinien określić, czy wnosi o:
- orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie;
- orzeczenie rozwodu z winy pozwanego;
- orzeczenie rozwodu z winy powoda;
- orzeczenie rozwodu z winy obojga małżonków.

Jeśli małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci, powód powinien w treści pozwu wskazać, jakiego rozstrzygnięcia domaga się w kwestii uregulowania władzy rodzicielskiej nad potomstwem. W szczególności powinien określić, przy którym z małżonków małoletni będą każdorazowo zamieszkiwać. Nadto może wskazać, w jakiej wysokości alimentów domaga się na rzecz każdego z małoletnich dzieci od drugiego z małżonków, bądź też jaką kwotę sam zobowiązuje się płacić z tego tytułu.

W treści pozwu rozwodowego małżonek domagający się rozwodu może ponadto zawrzeć swoje żądanie dotyczące:

podziału majątku wspólnego;
sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania po prawomocnym orzeczeniu rozwodu;
eksmisji jednego z małżonków ze wspólnego mieszkania.

Ważnym elementem pozwu rozwodowego jest uzasadnienie. Należy w nim opisać przyczyny wystąpienia z żądaniem rozwiązania związku małżeńskiego przez rozwód. Pozew musi zostać podpisany przez małżonka, który z nim występuje. Podpis powinien być czytelny i nie budzić wątpliwości, co do tego, kto go złożył. W przypadku braku podpisu powód musi liczyć się z tym, że zostanie wezwany do uzupełnienia tegoż braku formalnego pod rygorem zwrotu pozwu.

W treści pozwu powód powinien również zgłosić wnioski dowodowe, tj. wskazać dowody na poparcie przywołanych w uzasadnieniu okoliczności (np. imiona i nazwiska, adresy świadków oraz okoliczności, jakich mają dotyczyć ich zeznania).

Pozew rozwodowy należy złożyć w dwóch egzemplarzach – jeden znajdzie się w aktach sprawy, zaś drugi zostanie doręczony stronie pozwanej.

Do każdego pozwu rozwodowego należy dołączyć:

odpis aktu małżeństwa (oryginał + kopia);
odpisy aktów urodzenia małoletnich dzieci (oryginał + kopia).

Małżonek składający pozew rozwodowy musi się liczyć z koniecznością uiszczenia opłaty stałej od pozwu w kwocie 600 złotych, przy czym jeżeli powoda nie stać na pokrycie kosztów procesu, może wraz z pozwem złożyć w sądzie wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, a także na formularzu urzędowym oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.

22. W którym Sądzie należy złożyć pozew o rozwód?

Pozew rozwodowy należy skierować do sądu okręgowego, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania, o ile chociaż jedno z małżonków stale w tym okręgu przebywa. W przeciwnym przypadku właściwym jest sąd miejsca zamieszkania pozwanego, a gdyby jego miejsce zamieszkania nie było znane, sąd właściwy według miejsca zamieszkania powoda (art.41 kpc).

Jeżeli w myśl przepisów kodeksu nie można na podstawie okoliczności sprawy ustalić właściwości miejscowej, Sąd Najwyższy w Warszawie wskaże sąd, przed którym należy wytoczyć powództwo (np.: w sytuacji, gdy małżonkowie przebywają poza granicami kraju – art. 45 kpc).

W Sądzie Okręgowym w Białymstoku sprawy o rozwód rozpoznaje I Wydział Cywilny.

23. Jakie znaczenie ma orzeczenie winy przy rozwodzie?

Orzeczenie o winie ma istotne znaczenie w przypadku konieczności ustalenia obowiązku alimentacyjnego na rzecz drugiego z małżonków. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, wówczas na jego żądanie sąd może nakazać małżonkowi winnemu płacenie alimentów. Jednakże małżonek uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia nie może żądać alimentów od małżonka niewinnego.

Małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka alimentów na swoją rzecz.

Obowiązek płacenia alimentów byłemu małżonkowi wygasa:

z chwilą zawarcia nowego małżeństwa przez otrzymującego alimenty małżonka;
z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, jeżeli zobowiązanym jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia.

Orzeczenie o winie nie ma wpływu na obowiązek płacenia alimentów na rzecz dzieci.

24. Co należy zrobić, żeby uznać w Polsce orzeczenie rozwodowe sądu państwa obcego?

W związku z nowelizacją kpc - ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeksu postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 30.12.2008, nr 234, poz. 1571), która weszła w życie dnia 01.07.2009 roku - orzeczenia sądów państw obcych, wydane po tym dniu podlegają uznaniu z mocy prawa. Oznacza to, że orzeczenia rozwodowe mogą zostać wpisane do polskich aktów USC bez konieczności wszczynania postępowania sądowego – chyba że istnieją przeszkody określone w art.1146 kpc.

W przypadku wyroków rozwodowych orzeczonych do dnia 30.06.2009 r. strona może złożyć wniosek o uznanie wykonalności tego orzeczenia do sądu okręgowego w kraju. Właściwym miejscowo (terytorialnie) sądem okręgowym jest:

sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w tym okręgu jeszcze stale przebywa;
w przypadku braku podstaw, o których mowa w pkt 1, właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, zaś gdy tej podstawy nie ma – sąd zamieszkania powoda;
w przypadku, gdy nie można ustalić sądu, o którym mowa w pkt 1 i 2 (np. obie strony mieszkają poza granicami kraju), sądem właściwym będzie Sąd Okręgowy dla miasta stołecznego Warszawy.

Adres:
Sąd Okręgowy w Warszawie
VI Wydział Cywilny Rodzinny Odwoławczy
Al. Solidarności 127
00-898 Warszawa
I instancja
tel. 22 440 51 74
fax 22 440 51 24
II instancja
tel. 22 440 80 68
fax 22 440 20 54
Informacji odnośnie spraw prowadzonych przez wydział udziela Biuro Obsługi Interesantów: tel. 22 440 80 00
email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Dokumenty wymagane w przedmiotowej sprawie

1. Wniosek o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego podpisany przez wnioskodawcę, opatrzony datą i zawierający:

imię, nazwisko i adres osoby wnioskującej, zaś w przypadku, gdy osoba wnioskująca zamieszkuje na stałe poza granicami kraju i nie ustanowiła pełnomocnika do prowadzenia sprawy w Polsce powinna wskazać pełnomocnika do doręczeń w kraju, podając jego imię i nazwisko oraz adres zamieszkania;
imię, nazwisko i adres uczestnika postępowania (były małżonek);
datę i miejsce zawarcia związku małżeńskiego;
obywatelstwo, jakie posiadali małżonkowie w momencie wniesienia pozwu o rozwód i jakie posiadają obecnie;
uzasadnienie interesu prawnego w żądaniu uznania wyroku (z jakich względów wnioskodawca wystąpił o uznanie wyroku);
wyjaśnienie czy przed sądem polskim toczyła się sprawa o rozwód i jak została zakończona.

W sytuacji, gdy uczestnik postępowania przebywa poza granicami kraju wniosek należy sporządzić pismem maszynowym, bez żadnych skrótów i poprawek.

2. Oryginał orzeczenia rozwodowego sądu zagranicznego ze stwierdzeniem prawomocności oraz 2 egzemplarze kopii.

3. W przypadku, gdy zapadł wyrok zaoczny w sprawie, zaświadczenie z sądu orzekającego, że wezwanie zostało pozwanemu należycie doręczone (powinno również być zalegalizowane przez konsula) oraz 2 egzemplarze kopii.

4. Oryginał tłumaczenia wyroku sądu zagranicznego sporządzony przez tłumacza przysięgłego oraz 2 egzemplarze kopii.

5. Odpis aktu małżeństwa z USC w Polsce, gdy małżeństwo było zawarte w Polsce lub zarejestrowane w polskich księgach oraz 2 egzemplarze kopii.

Wszystkie ww. dokumenty należy przesłać na adres właściwego Sądu lub złożyć w Biurze Podawczym Sądu Okręgowego. Przy składaniu wniosku pobierana jest opłata sądowa w wysokości 300 zł.

Przykładowy wzór wniosku jest dostępny w Biurze Obsługi Interesanta oraz na stronie internetowej Sądu Okręgowego w Białymstoku.

25. W jaki sposób wszcząć postępowanie w przedmiocie ubezwłasnowolnienia?

W celu wszczęcia postępowania w przedmiocie ubezwłasnowolnienia należy skierować do sądu okręgowego stosowny wniosek.

Wniosek o ubezwłasnowolnienie może złożyć jedynie:

małżonek osoby, która ma zostać ubezwłasnowolniona;
krewni w linii prostej osoby, która ma zostać ubezwłasnowolniona (np. ojciec, matka, dzieci, wnuki);
rodzeństwo osoby, która ma zostać ubezwłasnowolniona;
przedstawiciel ustawowy osoby, która ma zostać ubezwłasnowolniona;
prokurator.

Wniosek o ubezwłasnowolnienie powinien zawierać:

imię i nazwisko oraz adres uczestnika postępowania (tj. osoby, która ma zostać ubezwłasnowolniona);
imię i nazwisko oraz adres wnioskodawcy (tj. osoby domagającej się ubezwłasnowolnienia);
określenie, kim dla uczestnika postępowania jest wnioskodawca (należy podać dane, które pozwolą na ustalenie czy wnioskodawca jest uprawniony do wystąpienia z wnioskiem, np. małżonek, rodzic, dziecko);
wskazanie proponowanego zakresu ubezwłasnowolnienia (częściowe lub całkowite);
wyjaśnienie przyczyn, z powodu których uczestnik postępowania powinien zostać ubezwłasnowolniony (krótki opis okoliczności przemawiających za ubezwłasnowolnieniem);
wskazanie informacji dotyczących stanu cywilnego osoby, która ma zostać ubezwłasnowolniona (jeśli uczestnik postępowania pozostaje w związku małżeńskim należy podać imię, nazwisko i adres małżonka);
wskazanie, czy stan zdrowia uczestnika umożliwia mu osobiste stawienie się w sądzie celem wysłuchania.

Do wniosku o ubezwłasnowolnienie należy dołączyć:

odpis skrócony aktu urodzenia uczestnika postępowania;
odpis skrócony aktu małżeństwa uczestnika – jeśli uczestnik pozostaje w związku małżeńskim;
odpis skrócony aktu zgonu małżonka oraz odpis skrócony aktu małżeństwa – jeśli uczestnik jest wdową lub wdowcem;
odpis skrócony aktu małżeństwa, z którego wynika, iż uczestnik jest po rozwodzie – jeśli uczestnik jest osobą rozwiedzioną;
świadectwo lekarskie wydane przez lekarza psychiatrę o stanie psychicznym osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, lub opinię psychologa o stopniu niepełnosprawności umysłowej tej osoby;
zaświadczenie z poradni przeciwalkoholowej bądź zaświadczenie z poradni leczenia uzależnień, jeżeli ubezwłasnowolnienie ma nastąpić z powodu zaburzeń psychicznych, spowodowanych pijaństwem lub narkomanią.

Osoba składająca wniosek o ubezwłasnowolnienie musi się liczyć z koniecznością uiszczenia opłaty stałej od wniosku w kwocie 100 złotych oraz zaliczki na koszty sporządzenia opinii biegłych w kwocie około 500 zł. Jeżeli wnioskodawcy nie stać na pokrycie wymienionych kosztów, może wraz z wnioskiem o ubezwłasnowolnienie złożyć w sądzie wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, a także na formularzu urzędowym oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.

Wniosek o ubezwłasnowolnienie należy skierować do sądu okręgowego, w okręgu którego zamieszkuje osoba, której wniosek dotyczy, zaś w przypadku braku możliwości ustalenia miejsca jej zamieszkania, wniosek należy złożyć w sądzie okręgowym, w okręgu którego osoba ta przebywa.

Wnioski o ubezwłasnowolnienie rozpoznaje w Sądzie Okręgowym w Białymstoku I Wydział Cywilny.

26. Czy odwołanie od decyzji organów rentowych można złożyć bezpośrednio do sądu?

Odwołanie od decyzji organów rentowych należy złożyć na piśmie w dwóch egzemplarzach do właściwego sądu, za pośrednictwem organu, który wydał decyzję lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Organ rentowy, do którego wniesiono odwołanie na piśmie lub do protokołu, przekazuje je niezwłocznie wraz z aktami i odpowiedzią na odwołanie do właściwego sądu. Ubezpieczony może również wnieść odwołanie do protokołu w sądzie właściwym do rozpoznania sprawy albo w sądzie właściwym dla jego miejsca zamieszkania.

27. Co powinno zawierać odwołanie od decyzji organu rentowego?

Odwołanie powinno spełnić ogólne wymogi pisma procesowego określone w kodeksie postępowania cywilnego. Należy w nim zawrzeć:

oznaczenie sądu, do którego jest skierowane;
imię i nazwisko oraz oznaczenie miejsca zamieszkania osoby odwołującej się, jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
oznaczenie rodzaju pisma i przedmiotu sporu;
wykaz załączników.

Ponadto w treści odwołania należy wyraźnie określić jakiej decyzji ono dotyczy, wskazując numer decyzji oraz datę jej wydania. Konieczne jest również sformułowanie zarzutów i wniosków, ich uzasadnienie oraz podpisanie odwołania przez ubezpieczonego lub jego przedstawiciela ustawowego bądź pełnomocnika.

28. Czy postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy wolne jest od opłat sądowych?

Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy jest wolne od opłat sądowych. Wyjątkiem jest opłata podstawowa w kwocie 30 zł, którą pobiera się od pracodawcy wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50.000 złotych, od pracownika i pracodawcy pobiera się opłatę stosunkową od wszystkich podlegających opłacie pism.

29. Czy w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wnoszący odwołanie ubezpieczony jest zwolniony od ponoszenia opłat sądowych?

Postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz w sprawach odwołań rozpoznawanych przez wydział pracy i ubezpieczeń społecznych wolne jest od opłat sądowych.

Wyjątkiem jest opłata podstawowa w kwocie 30 złotych, którą pobiera się wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, przy czym nie ma obowiązku ponoszenia tej opłaty strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

30. Czy stronie przysługuje zwrot kosztów podróży związanych z badaniami lekarskimi przeprowadzanymi przez biegłych sądowych?

Strona może wystąpić o zwrot kosztów podróży związanych z przybyciem na badania lekarskie (za okazaniem ważnego biletu). W tym celu należy złożyć w sądzie pisemny wniosek lub zgłosić żądanie zwrotu kosztów podróży ustnie na rozprawie.

31. W jaki sposób można zaskarżyć wyrok z zakresu ubezpieczeń społecznych?

Wyrok z zakresu ubezpieczeń społecznych można zaskarżyć poprzez wniesienie apelacji do Sądu Apelacyjnego w Białymstoku. Warunkiem wniesienia środka zaskarżenia jest złożenie wniosku o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia orzeczenia. Wniosek o sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku powinien zawierać jednoznaczne wskazanie, czy żąda się uzasadnienia wyroku w całości, czy też w części, a jeżeli w części - to w jakiej. Apelację w dwóch egzemplarzach wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok w nieprzekraczalnym dwutygodniowym terminie od doręczenia odpisu wyroku z uzasadnieniem. Termin ten uważa się za zachowany także wtedy gdy przed jego upływem strona wniosła apelację do sądu drugiej instancji..

32. W jaki sposób można uzyskać zezwolenie na widzenie z tymczasowo aresztowanym?

W Biurze Podawczym Sądu Okręgowego w Białymstoku należy złożyć pisemny wniosek o zgodę na widzenie z tymczasowo aresztowanym, gdy osoba aresztowana pozostaje do dyspozycji danego sądu.

Jeżeli osoba tymczasowo aresztowana pozostaje do dyspozycji prokuratury, wówczas o zgodę na widzenie należy zwrócić się do właściwej prokuratury.

Sąd może nie wyrazić zgody na widzenie, np.:

gdy osoba występująca z wnioskiem o zezwolenie na widzenie jest świadkiem w sprawie i nie została jeszcze przesłuchana;
jeżeli zachodzi obawa, że widzenie zostanie wykorzystane w celu bezprawnego utrudnienia postępowania karnego lub do popełnienia przestępstwa.

Na odmowę wyrażenia zgody na widzenie tymczasowo aresztowanego z osobą najbliższą przysługuje zażalenie do sądu, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje.

Co należy zrobić, aby uzyskać zezwolenie na widzenie?

wypełnić wniosek;
wypełniony druk wniosku złożyć w okienku Biura Podawczego Sądu Okręgowego w Białymstoku;

Gdzie można zaopatrzyć się w druk wniosku?

druk wniosku dostępny jest w Biurze Obsługi Interesanta
można go pobrać ze strony internetowej Sądu (zakładka „Informacje” – „Wzory i formularze” – „Wzory pism” druk „Wniosek o wyrażenie zgody na widzenie”)

W jakie dni można złożyć wniosek?

Pisemny wniosek o zgodę na widzenie z tymczasowo aresztowanym można składać codziennie w godzinach:

w poniedziałki od 08:00 do 18:00;
od wtorku do piątku od 08:00 do 15:00

Jak można odebrać ewentualną zgodę na widzenie?

Wydawanie zezwoleń na widzenie z osobą tymczasowo aresztowaną odbywa się codziennie za pośrednictwem Biura Obsługi Interesanta, przy czym:

dla wniosków złożonych do godz. 11:30 – ewentualna zgoda będzie do odebrania tego samego dnia po godz. 14:00 w Biurze Obsługi Interesanta (za okazaniem dokumentu tożsamości osób ubiegających się o widzenie)
dla wniosków złożonych po godz. 11:30 – ewentualna zgoda będzie do odebrania dnia następnego od godz. 09:00 w Biurze Obsługi Interesanta (za okazaniem dokumentu tożsamości osób ubiegających się o widzenie).

W wyjątkowych sytuacjach dla wniosków złożonych po godz. 11:30 ewentualna zgoda będzie możliwa do odebrania tego samego dnia w Biurze Obsługi Interesanta (za okazaniem dokumentu tożsamości osób ubiegających się o widzenie).

33. Co oznacza pojęcie „oskarżyciel posiłkowy”?

Każdy pokrzywdzony przestępstwem z oskarżenia publicznego może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego (np. prokuratora), a w pewnych sytuacjach zamiast oskarżyciela publicznego. Pokrzywdzony może do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej złożyć oświadczenie, że będzie działał w charakterze oskarżyciela posiłkowego.

Oskarżyciel posiłkowy – jako strona procesu może między innymi:

składać wnioski dowodowe;
zadawać pytania świadkom;
odwoływać się od wyroku.

34. Czy oskarżony może ubiegać się o wyznaczenie obrońcy z urzędu?

Informacje dostępne są na stronie internetowej Sądu Okręgowego w Białymstoku.

35. Kiedy kara ulega zatarciu?

W razie skazania na karę pozbawienia wolności, karę 25 lat pozbawienia wolności albo karę dożywotniego pozbawienia wolności - z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania, zatarcie następuje w tych wypadkach z mocy prawa; na wniosek skazanego sąd może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 5 lat jeżeli wymierzona kara pozbawienia nie przekroczyła 3 lat a skazany przestrzegał zasad porządku prawnego.
W razie skazania na karę ograniczenia wolności zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 3 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Brak możliwości złożenia wniosku o wcześniejsze zatarcie skazania;
W razie skazania na grzywnę zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Nie ma możliwości wcześniejszego zatarcia skazania;
W razie odstąpienia od wymierzenia kary zatarcie skazania następuje z mocy prawa po roku od wydania prawomocnego orzeczenia.
W razie skazania na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania zatarcie skazania następuje z mocy prawa po upływie 6 miesięcy od zakończenia okresu próby.
W razie orzeczenia środka karnego zatarcie skazania nie może nastąpić przed jego wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem jego wykonania.
Jeżeli sprawcę skazano na dwa lub więcej niepozostających w zbiegu przestępstw albo jeżeli po rozpoczęciu a przed upływem okresu wymaganego do zatarcia skazania popełnił on ponownie przestępstwo - dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.
W razie warunkowego umorzenia postępowania skazanie ulega zatarciu z mocy prawa z upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby.

36. W jaki sposób można starać się o wcześniejsze zatarcie skazania?

Należy zwrócić się z pisemnym wnioskiem o wcześniejsze zatarcie skazania do sądu, który wydał wyrok. Wniosek podlega opłacie w wysokości 45 złotych.

Przykładowy wzór wniosku znajduje się w Biurze Obsługi Interesanta oraz na stronie internetowej Sądu Okręgowego w Białymstoku.

37. Na czym polega odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?

W związku ze zmianami legislacyjnymi obowiązującymi od 15 kwietnia 2016 roku IV Wydział Penitencjarny i Nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych rozpatruje wnioski o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Podstawowym warunkiem dopuszczalności odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest skazanie na karę pozbawienia wolności, w tym na zastępczą karę pozbawienia wolności, o ile ich wysokość lub suma nie przekracza 1 roku i 6 miesięcy albo wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności w wymiarze niższym niż 3 lata i któremu do odbycia w zakładzie karnym pozostała część tej kary w wymiarze nie większym niż 6 miesięcy.

Od 1 stycznia 2023 r. właściwą do orzekania w przedmiocie dozoru elektronicznego przy wymierzonej karze do 4 miesięcy pozbawienia wolności jest właściwa komisja penitencjarna jednostki, w której skazany przebywa, przy czym dotyczy to jedynie wniosku złożonego w czasie pobytu skazanego w zakładzie karnym. Na decyzję komisji penitencjarnej służy zażalenie do sądu penitencjarnego.

Z możliwości odbywania kary w tym systemie są wyłączone w sposób kategoryczny osoby skazane w warunkach recydywy z art. 64 § 2 k.k. oraz osoby ukarane na karę aresztu za popełnione wykroczenia.

Skazany ponadto powinien posiadać określone miejsce stałego pobytu, co nie jest jednoznaczne z posiadaniem tytułu własności, a osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym muszą wyrazić zgodę na odbywanie przez skazanego kary w tym systemie oraz umożliwienie podmiotowi dozorującemu przeprowadzenie czynności kontrolnych. Sąd może udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego pomimo braku zgody, jeśli wykonanie kary w systemie dozoru elektronicznego w sposób oczywisty nie wiąże się z nadmiernymi trudnościami dla osoby, która tej zgody nie wyraziła i narusza jej prywatność jedynie w nieznacznym stopniu.

Odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego jest możliwe jedynie wówczas, gdy pozwalają na to warunki techniczne obejmujące w szczególności liczbę oraz zasięg dostępnych nadajników i rejestratorów oraz możliwości organizacyjne ich obsługi.

38. Kto może składać wniosek o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?

Wniosek o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego może złożyć: skazany i jego obrońcy, prokurator, kurator sądowy oraz dyrektor zakładu karnego. Wnioski nie mogą być składane przez rodziny skazanych.

39. W jakich sytuacjach można wnieść skargę nadzwyczajną?

Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 roku o Sądzie Najwyższym w art.89 wprowadziła regulację skargi nadzwyczajnej – środka zaskarżenia przysługującego od prawomocnych orzeczeń sądowych.

Jeżeli jest to konieczne dla zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, od prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego lub sądu wojskowego kończącego postępowanie w sprawie może być wniesiona skarga nadzwyczajna, o ile:

orzeczenie narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji,
orzeczenie w sposób rażący narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,
zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego,

a orzeczenie nie może być uchylone lub zmienione w trybie innych nadzwyczajnych środków zaskarżenia.

Skargę nadzwyczajną wnosi się w terminie 5 lat od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia, a jeżeli od orzeczenia została wniesiona kasacja albo skarga kasacyjna – w terminie roku od dnia ich rozpoznania. Niedopuszczalne jest uwzględnienie skargi nadzwyczajnej na niekorzyść oskarżonego wniesionej po upływie roku od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, a jeżeli od orzeczenia została wniesiona kasacja albo skarga kasacyjna – po upływie 6 miesięcy od dnia jej rozpoznania.

Jeżeli zachodzą przesłanki wskazane powyżej, a zaskarżone orzeczenie wywołało nieodwracalne skutki prawne, w szczególności jeżeli od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia upłynęło 5 lat, a także jeżeli uchylenie orzeczenia naruszyłoby międzynarodowe zobowiązania Rzeczypospolitej Polskiej, Sąd Najwyższy ogranicza się do stwierdzenia wydania zaskarżonego orzeczenia z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z powodu których wydał takie rozstrzygnięcie, chyba że zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji przemawiają za wydaniem rozstrzygnięcia, o którym mowa poniżej, W przypadku uwzględnienia skargi nadzwyczajnej, Sąd Najwyższy uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i stosownie do wyników postępowania orzeka co do istoty sprawy albo przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania właściwemu sądowi, w razie potrzeby uchylając także orzeczenie sądu pierwszej instancji, albo umarza postępowanie. Sąd Najwyższy oddala skargę nadzwyczajną, jeżeli stwierdzi brak podstawy do uchylenia zaskarżonego orzeczenia.

Od tego samego orzeczenia w interesie tej samej strony skarga nadzwyczajna może być wniesiona tylko raz. Skargi nadzwyczajnej nie można oprzeć na zarzutach, które były przedmiotem rozpoznawania skargi kasacyjnej lub kasacji przyjętej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy. Skarga nadzwyczajna nie jest dopuszczalna od wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa, orzekającego unieważnienie małżeństwa albo rozwód, jeżeli choćby jedna ze stron po uprawomocnieniu się takiego orzeczenia zawarła związek małżeński oraz od postanowienia o przysposobieniu. Skarga nadzwyczajna nie jest dopuszczalna w sprawach o wykroczenia i wykroczenia skarbowe.

40. Kto może wnieść skargę nadzwyczajną?

Skargę nadzwyczajną, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 roku o Sądzie Najwyższym, może wnieść Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz, w zakresie swojej właściwości, Prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, Rzecznik Praw Dziecka, Rzecznik Praw Pacjenta, Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, Rzecznik Finansowy, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców i Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Podmiot udostępniający: Sąd Okręgowy w Białymstoku

Wytwarzający/Odpowiadający: Elżbieta Kuklińska

Czas wytworzenia: 2013-02-21 11:52

Modyfikujący: Albert Dubij

Czas modyfikacji: 2024-05-07 12:38

Opublikował: Rafał Stepanczenko

Czas opublikowania: 2013-02-28 12:22

Odsłony: 158876

Wyszukiwarka