Wyrok z dnia 27 lipca 2011 roku, sygn. akt. V U 772/11

Osoba wykonując pracę na podstawie umowy zlecenia w spółce, w której jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę, świadczy usługi na rzecz swego pracodawcy, w związku z czym należy ją traktować jako pracownika w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Sygn. akt V U 772/11

WYROK W  IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lipca 2011 roku

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku

V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 lipca 2011 roku w Białymstoku

sprawy T. G. C. P. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Białymstoku

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Białymstoku

przy udziale zainteresowanych T. T.–W., W. N. W., K. K. wspólników Spółki Cywilnej „F.” w Białymstoku, A. Ł

o ustalenie obowiązku ubezpieczenia

na skutek odwołania T. G. C. P. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Białymstoku

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Białymstoku

z dnia 13 maja 2011 roku, Nr DUS 4000/543/2011/Sz

1. Oddala odwołanie.
2. Zsadza od T. G. C. P. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Białymstoku na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Białymstoku kwotę 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 maja 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Białymstoku stwierdził, że A. Ł z tytułu umów zlecenia zawartych z F. s. c., a wykonywanych na rzecz własnego pracodawcy, tj. T. G. C. P. Spółka z o. o. w okresie od 07.04.2003 do 11.04.2003, od 22.04.2003 do 26.04.2003, od 04.06.2003 do 09.06.2003, od 16.06.2003 do 20.06.2003, od 11.07.2003 do 17.07.2003, od 02.09.2003 do 08.09.2003, od 23.09.2003 do 27.09.2003, od 14.10.2003 do 17.10.2003, od 03.11.2003 do 07.11.2003, od 04.12.2003 do 10.12.2003, od 05.01.2004 do 12.01.2004, od 21.01.2004 do 26.01.2004, od 17.02.2004 do 24.02.2004, od 24.03.2004 do 02.04.2004, od 23.04.2004 do 28.04.2004, od 21.06.2004 do 24.06.2004, od 05.07.2004 do 16.07.2004, od 30.07.2004 do 06.08.2004, od 24.08.2004 do 30.08.2004, od 20.09.2004 do 27.09.2004, od 21.10.2004 do 27.10.2004, od 22.11.2004 do 27.11.2004, od 03.01.2005 do 10.01.2005, od 24.01.2005 do 31.01.2005, od 21.02.2005 do 25.02.2005, od 18.03.2005 do 25.03.2005, od 16.05.2005 do 24.05.2005, od 20.06.2005 do 28.06.2005, od 20.07.2005 do 29.07.2005, od 31.08.2005 do 16.09.2005, od 17.10.2005 do 04.11.2005, od 17.11.2005 do 01.12.2005, od 02.01.2006 do 16.01.2006, od 23.01.2006 do 06.02.2006, od 10.02.2006 do 02.03.2006, od 10.03.2006 do 03.04.2006, od 12.04.2006 do 28.04.2006, od 10.05.2006 do 31.05.2006, od 12.06.2006 do 30.06.2006, od 03.07.2006 do 31.08.2006, od 04.09.2006 do 29.09.2006, od 09.10.2006 do 02.11.2006, od 06.11.2006 do 01.12.2006 podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik. Płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za A. Ł. jest T. G. C. P. z o. o. Przychód osiągnięty z tytułu wykonywania w/w umów zlecenia podwyższa podstawę wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy w ramach zawartej umowy o pracę zgodnie z przepisami art. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wysokość przychodu z umów zlecenia w poszczególnych miesiącach określa załącznik stanowiący integralną część decyzji.

Odwołanie o powyższej decyzji wniósł płatnik T. G. C. P. Spółka z o. o. w Białymstoku domagając się zmiany zaskarżonej decyzji. Między innymi zarzucał organowi rentowemu dokonanie błędnej subsumcji przepisów i stwierdzenia, że ubezpieczony w ramach umów zlecenia zawartych z podmiotem trzecim świadczył pracę na rzecz pracodawcy, a nie na rzecz zleceniodawcy tylko z tego względu, że we wskazanym okresie był on jednocześnie zatrudniony u odwołującego się i był związany umowami zlecenia z podmiotem trzecim, który pozostawał w kontaktach handlowych z odwołującym się, bez ustalenia i wykazania okoliczności zasadniczych, tj. związku świadczonej przez ubezpieczonego pracy w ramach umowy zlecenia z pracodawcą ubezpieczonego i wykorzystywania efektów takiej pracy przez pracodawcę.

Do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanych wezwano wspólników Spółki cywilnej F.–K. K., T. T.–W., W. N. W. o oraz A. Ł.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Decyzją z dnia 15 lipca 2009 r. wydaną na podstawie ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2007 nr 11, poz. 74 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Białymstoku stwierdził, iż A. Ł. z tytułu wykonywania umów zlecenia na rzecz F. s. c., którą w zakresie ubezpieczeń społecznych traktuje się jak umowę o pracę, podlegał ubezpieczeniom społecznym pracowników w okresach wskazanych w powyższej decyzji unormowanych przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, iż przeprowadził kontrolę u płatnika składek – F. s. c., w zakresie przestrzegania przez niego obowiązków i zadań dotyczących ubezpieczeń społecznych. W wyniku kontroli organ rentowy ustalił, iż w/w spółka z tytułu zawartych umów zlecenia zgłaszała ubezpieczonych tylko do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Osoby, z którymi kontrolowana spółka zawierała umowy zlecenia, wykonywały pracę na podstawie tych umów na rzecz swojego pracodawcy, z którym pozostawały w stosunku pracy, tj. T. G. C. P. Sp. z o. o. w Białymstoku. Świadczy o tym umowa F/T-M/1/97 zawarta między F. s. c. a T. G. C. P. Sp. z o. o., w której spółka cywilna zobowiązała się do zarządzania bieżącą działalnością spółki z .o. o. Aneksem nr 2/04 z dnia 05 maja 2004 r. do zawartej umowy dodano regulację, zgodnie z którą T. G. C. P. sp. z o. o. w celu zapewnienia sprawnego wykonywania przez F. s. c. obowiązków wynikających z umowy zobowiązała się do udostępnienia wszelkich zasobów technicznych, materialnych i osobowych, a w szczególności środków transportu, łączności, sprzętu komputerowego i umożliwienia spółce cywilnej zatrudniania na podstawie umowy zlecenia pracowników T. G. C. P. sp. z o. o. W wyniku kontroli organ rentowy ustalił też, iż F. s. c. w latach 2003–2008 wystawiała faktury VAT firmie T. G. C. P. Sp. z o. o. za wykonane usługi takie jak usługi doradcze, informatyczne, serwisowe – instalacja automatyki, montaż układów automatyki, wdrożenie Lotus Notes, usługi instalacyjne, marketingowe itp. Wśród dokumentów znajdują się też protokoły prac wykonanych na rzecz T. G. C. P. Sp. z o. o. w latach 2003–2008 ustalone w stawce godzinowej. Z dokumentów ubezpieczeniowych wynika, iż pracownicy z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz F. s. c. zostali zgłoszeni do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Biorąc jednak pod uwagę powyższe ustalenia organ rentowy uznał, iż umowy zlecenia zawarte z F. s. c. wykonywane były na rzecz pracodawcy, tj. T. G. C. P. sp. z o. o., z którym pozostawali w stosunku pracy i w związku z tym obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako pracownicy podlegali w okresach podanych w sentencji decyzji.

Od powyższej decyzji wspólnicy F. s. c. złożyli odwołanie domagając się zmiany zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 31 marca 2010 r. oddalił odwołanie w pkt. I decyzji, zmienił decyzję w II, III i IV i ustalił, że spółka cywilna F. nie jest zobowiązana jako płatnik do opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne A. Ł. z tytułu wykonywania przez niego umów zlecenia w okresach wymienionych w pkt I decyzji.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku na skutek apelacji wniesionej przez wnioskodawców F. Spółki Cywilnej w Białymstoku – K. K., T. T.-W., W. N. W. oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Białymstoku uchylił zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Białymstoku i sprawę przekazał temu organowi do ponownego rozpoznania.

Konsekwencją powyższego orzeczenia było wydanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Białymstoku zaskarżonej decyzji z 13 maja 2011r.

Bezspornym w sprawie jest, iż w dniu 5 maja 1997 r. wspólnicy spółki cywilnej F. zawarli z w T. G. C. P. sp. z o. o. w Białymstoku umowę F/T-M/1/97 na mocy której F. s. c. zobowiązała się do zarządzania bieżącą działalnością T. G. C. P. sp. z o. o. Z § 3 tej umowy wynika, że obowiązki wynikające z niniejszej umowy F. s. c. będzie wypełniać poprzez zaakceptowane przez Zgromadzenie Udziałowców T. G. C. P. sp. z o. o. osoby fizyczne. W § 4 tej umowy, T. G. C. P. sp. z o. o. zobowiązała się do udostępnienia spółce cywilnej F. wszelkich środków technicznych i materialnych pozostających w dyspozycji T. G. C. P. sp. z o. o., a w szczególności środków transportu, łączności oraz sprzętu komputerowego. Aneksem nr 1/03 z dnia 1 stycznia 2003 r. do zakresu zarządzania bieżącą działalnością wprowadzono prowadzenie usług informatycznych i usług w zakresie automatyki przemysłowej. Aneksem nr 2/04 z dnia 5 maja 2004 r. § 4 umowy uzyskał następujące brzmienie: w celu zapewnienia możliwości sprawnego wykonywania przez F. s. c. obowiązków wynikających z umowy, T. G. C. P. sp. z o. o. zobowiązuje się do udostępnienia F. s. c. wszelkich zasobów technicznych, materialnych i osobowych pozostających w dyspozycji T. G. C. P. sp. z o. o., a w szczególności środków transportu, łączności, sprzętu komputerowego i umożliwienia F. s. c. zatrudniania na mowę zlecenie pracowników firmy T.

F. s. c. jako zleceniodawca podpisał z A. Ł. jako zatrudnionym w T. G. C. P. sp. z o. o. w Białymstoku, umowy zlecenia w okresie od 07.04.2003 do 11.04.2003, od 22.04.2003 do 26.04.2003, od 04.06.2003 do 09.06.2003, od 16.06.2003 do 20.06.2003, od 11.07.2003 do 17.07.2003, od 02.09.2003 do 08.09.2003, od 23.09.2003 do 27.09.2003, od 14.10.2003 do 17.10.2003, od 03.11.2003 do 07.11.2003, od 04.12.2003 do 10.12.2003, od 05.01.2004 do 12.01.2004, od 21.01.2004 do 26.01.2004, od 17.02.2004 do 24.02.2004, od 24.03.2004 do 02.04.2004, od 23.04.2004 do 28.04.2004, od 21.06.2004 do 24.06.2004, od 05.07.2004 do 16.07.2004, od 30.07.2004 do 06.08.2004, od 24.08.2004 do 30.08.2004, od 20.09.2004 do 27.09.2004, od 21.10.2004 do 27.10.2004, od 22.11.2004 do 27.11.2004, od 03.01.2005 do 10.01.2005, od 24.01.2005 do 31.01.2005, od 21.02.2005 do 25.02.2005, od 18.03.2005 do 25.03.2005, od 16.05.2005 do 24.05.2005, od 20.06.2005 do 28.06.2005, od 20.07.2005 do 29.07.2005, od 31.08.2005 do 16.09.2005, od 17.10.2005 do 04.11.2005, od 17.11.2005 do 01.12.2005, od 02.01.2006 do 16.01.2006, od 23.01.2006 do 06.02.2006, od 10.02.2006 do 02.03.2006, od 10.03.2006 do 03.04.2006, od 12.04.2006 do 28.04.2006, od 10.05.2006 do 31.05.2006, od 12.06.2006 do 30.06.2006, od 03.07.2006 do 31.08.2006, od 04.09.2006 do 29.09.2006, od 09.10.2006 do 02.11.2006, od 06.11.2006 do 01.12.2006.

Powyższe fakty nie były objęte sporem pomiędzy stronami. Kwestię sporną stanowiło objęcie A. Ł. obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym w związku z pracą, jaką faktycznie wykonywał na rzecz swojego pracodawcy, tj. T. G. C. P. Sp. z o. o., podczas wykonywania jako zleceniobiorcy umów zlecenia zawartych z F. s. c.

W ocenie Sądu Zakład Ubezpieczeń Społecznych w zaskarżonej decyzji zasadnie przyjął, że A. Ł. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, dlatego że świadcząc usługi na podstawie umowy zlecenia w tej samej spółce, w której był zatrudniony na podstawie umowy o pracę, był pracownikiem w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Z godnie z treścią powyższego przepisu za pracownika uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Ustawodawca wprowadził regułę, iż umowa zlecenia zawarta z własnym pracownikiem podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu tak jak umowa o pracę. Jeśli została ona zawarta wprawdzie nie z własnym pracodawcą, ale jeśli w ramach takiej umowy wykonywana jest praca na rzecz pracodawcy, z którym osoba wykonująca umowę zlecenia pozostaje w stosunku pracy, należy odprowadzać od niej składki na ubezpieczenia na takich samych zasadach jak w przypadku umowy o pracę. Powyższy przepis akcentuje zatem, że status pracownika na gruncie prawa do ubezpieczeń społecznych wyznacza w istocie nie tylko podstawa nawiązania więzi prawnej miedzy pracownikiem a pracodawcą, ale również fakt świadczenia pracy, rzeczywistego wykonywania obowiązków pracowniczych. Taka sytuacja wystąpiła w niniejszej sprawie.

A. Ł. był pracownikiem T. G. C. P. sp. z o. o. w Białymstoku i równocześnie świadczył usługi na podstawie umowy zlecenia w tej spółce. Jego praca wykonywana na podstawie umowy zlecenia polegała na wykonywaniu prac serwisowych, których odbiorcą był jego pracodawca a nie zleceniodawca.

Wynika to z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie a szczególności z analizy treści powołanych powyżej umów, protokołów prac wykonanych na rzecz T. G. C. P. sp. z o. o. w Białymstoku oraz faktur VAT. W okresie obowiązywania umów zlecenia, jedynym kontrahentem F. s. c. była T. G. C. P. sp. z o. o. w Białymstoku. Zdaniem Sądu korzyść z wykonywania umów zlecenia przez A. Ł. uzyskała spółka T.

Nie można w tej mierze podzielić zarzutów odwołujących, iż czynności określone umową zlecenia A. Ł. wykonywał na rzecz F.
s. c. Wprawdzie formalnie to F. s. c. była związana umową z T. G. C. P. sp. z o. o. w Białymstoku i zobowiązana do świadczenia usług w zakreślonym postanowieniami umowy zakresie, lecz czynności objęte przedmiotem umowy zawartej w dniu 5 maja 1997 r. realizowane były przez A. Ł., który był związany stosunkiem pracy z T. G. C. P. sp. z o. o. w Białymstoku.

A. Ł. wykonując pracę na podstawie umowy zlecenia w T. G. C. P. sp. z o. o. w Białymstoku, w której był zatrudniony na podstawie umowy o pracę, świadczył usługi informatyczne na rzecz swego pracodawcy, w związku z czym należało go traktować jako pracownika w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Tym samym zasadnie został on objęty obowiązkowym ubezpieczeniem na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy.

Umowy zlecenia zawarte pomiędzy F. s. c. a A. Ł. stanowią tytuł ubezpieczeniowy, zaś przychody uzyskane przez niego w związku z wykonywaniem usług informatycznych w oparciu o te umowy podlegają oskładkowaniu na zasadach dotyczących pracowników. W związku z tym osoba ta podlega obowiązkowi zgłoszenia do wymienionych ubezpieczeń społecznych. Obowiązek ten obciąża płatnika składek (art. 36 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), czyli pracodawcę, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy zlecenia zawartej z osobą trzecią (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 02.09.2009 r., II UZP 6/09, Biul. SN 2009/9/22).

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd orzekł jak w sentencji na podstawie art. 477¹⁴ § 1 kpc. O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 kpc w zw. § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. nr 163, poz. 1349).