Postanowienie z dnia 19 października 2011 roku, sygn. akt VIII Kz 425/11
Dowody zebrane w sprawie muszą wskazywać, albo chociaż uprawdopodabniać w stopniu graniczącym z pewnością na zasadność postawionego zarzutu. Oskarżenie oparte tylko i wyłącznie na domniemaniu winy nie pozwala nie tylko na wydanie wyroku skazującego, ale także na skierowanie sprawy na rozprawę celem oceny dowodów, gdy dowodów wskazujących na winę oskarżonego w sprawie nie zebrano.
Postanowienie z dnia 19 października 2011 roku
VIII Kz 425/11
Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy
po rozpoznaniu w dniu 19 października 2011 roku
w sprawie przeciwko H. N oskarżonemu z art. 90 § 3 k.k.s.
zażalenia Urzędu Celnego w Białymstoku na postanowienie Sądu Rejonowego w Sokółce z dnia 7 września 2010 roku (sygn. akt II Ks 226/11)
w przedmiocie umorzenia postępowania
na podst. art. 437 § 1 k.p.k..
postanawia:
zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy.
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy w Sokółce postanowieniem z dnia 7 września 2011 roku na mocy art. 339 § 3 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. umorzył postępowanie przeciwko H. N.
Powyższe orzeczenie zaskarżył Urząd Celny w Białymstoku w całości. Na podstawie art. 427 § 1 i 2 k.p.k., art. 438 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. postanowieniu temu zarzucił: obrazę przepisów prawa materialnego – art. 90 § 3 k.k.s. poprzez błędne przyjęcie, iż zachodzi oczywisty brak faktycznych podstaw oskarżenia.
Na podstawie art. 427 k.p.k. w zw. z art. 113 §1 k.k.s. wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie jest bezzasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd Rejonowy słusznie w niniejszej sprawie zastosował art. 339 § 3 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. Skierowanie sprawy na posiedzenie w trybie art. 339 § 3 k.p.k. ma duże znaczenie praktyczne, spełnia bowiem zadania kontrolne w odniesieniu do prowadzonych postępowań przygotowawczych i zmierza do usunięcia wszelkich braków i błędów śledztwa (dochodzenia) uniemożliwiających oddanie oskarżonego pod Sąd (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 1969 roku, sygn. akt III Kz 101/68, OSNKW 1969/7-8/88 Lex 108923). Co więcej wymóg rozstrzygania już przed rozprawą kwestii umorzenia postępowania (o którym jest mowa w art. 339 § 3 pkt 2 k.p.k.) wskazuje, że Sąd winien zbadać kwestie dopuszczalności procesu jeszcze przed rozprawą, jeżeli pojawią się wątpliwości w tej materii.
Instytucja tzw. oddania pod sąd sensu stricte, umożliwiająca sądowi umorzenie postępowania karnego przed rozprawą, w razie oczywistego braku podstaw do oskarżenia (art. 339 § 3 pkt 2 k.p.k.) wchodzi w rachubę jedynie wtedy, gdy mimo kompleksowego zgromadzenia dowodów, a więc nieistnienia braków postępowania przygotowawczego, które uzasadniałoby przekazanie sprawy prokuratorowi do uzupełnienia tego postępowania, analiza zabranego materiału dowodowego - bez dokonywania na tym etapie procesu oceny poszczególnych dowodów pod względem merytorycznym - w ogóle nie daje podstaw do oskarżenia danej osoby o zarzucany jej czyn, a więc gdy żaden z tych dowodów nie wskazuje na prawdopodobieństwo popełnienia tego czynu lub nie uzasadnia możliwości popełnienia go przez oskarżonego (…) postanowienie Sądu Najwyższego z 10 listopada 2009 r. o sygn. II KK 116/09, opublikowane w OSNKW 2010/1/7 LEX 533582).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy zgodzić się należy z argumentami Sądu Rejonowego przedstawionymi w uzasadnieniu orzeczenia, iż dowody zgromadzone w niniejszej sprawie nie wskazały w żaden sposób ani nawet nie uprawdopodobniły w stopniu graniczącym z pewnością, na zasadność postawionego oskarżonemu zarzutu.
Sąd I instancji wskazał w sposób jasny i precyzyjny, iż wykroczenie skarbowe określone w art. 90 § 3 k.k.s. obejmuje zachowanie polegające na usunięciu lub uszkodzeniu zamknięcia celnego, zaś z materiału zgromadzonego w sprawie nie wynika, żeby czynności takiej dopuścił się oskarżony. Samo w sobie zerwanie zamknięcia w nieustalonych okolicznościach przez nieustalonego sprawcę, nie może automatycznie przesądzać o winie oskarżonego jako kierującego danym pojazdem. Bezspornym w sprawie było, że oskarżony wjechał na przejście graniczne zespołem pojazdów z uszkodzonym zamknięciem celnym, co jednak w żaden sposób nie przesądza, że to właśnie on usunął „plombę celną”. Takie domniemanie w świetle przepisów k.k.s. jest niedopuszczalne. Powyższego stanu rzeczy nie zmienia złożenie zeznań przez funkcjonariusza celnego, który stwierdził zerwane zamknięcie celne w samochodzie kierowanym przez oskarżonego i stanowcze oświadczenie świadka, że to nie on je usunął (k. 5, 33v). Na marginesie stwierdzić należy, że powyższe oświadczenie ma taką samą moc dowodową, jak depozycja oskarżonego w powyższym zakresie. Żadnego innego dowodu prócz zeznań w/w świadka i wyjaśnień oskarżonego związanego bezpośrednio z ewentualną przyczyną usunięcia zamknięcia celnego niesposób w sprawie odnaleźć.
Sąd Odwoławczy w pełni podziela argumenty Sądu Rejonowego, iż oskarżenie oparte tylko i wyłącznie na domniemaniu winy związanym z uszkodzeniem zabezpieczenia celnego w nieustalonym miejscu, przez nieustalonego sprawcę - nie pozwala nie tylko na wydanie wyroku skazującego, ale także na skierowanie sprawy na rozprawę celem oceny dowodów, bowiem takich dowodów wskazujących na winę oskarżonego w sprawie nie zebrano. Sąd Rejonowy słusznie wskazał, iż pozostały, poza wyżej wymienionym, materiał dowodowy dołączony do aktu oskarżenia odnosi się tylko do wjazdu oskarżonego na przejście graniczne bez zamknięcia celnego. Innych dowodów odnośnie wykazania, że oskarżony dopuścił się usunięcia zamknięcia celnego Sąd nie znalazł.
Reasumując należy stwierdzić, iż Sąd Okręgowy w pełni podzielił stanowisko Sądu Rejonowego, który uznał, iż brak jest dowodów, które wskazywałyby na popełnienie przez oskarżonego zarzucanego mu wykroczenia, co wiązało się z koniecznością umorzenia postępowania na mocy art. 339 § 3 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s..
Mając na uwadze powyższe rozważania i ustalenia – Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji swojego postanowienia.