Wyrok z dnia 16 października 2009 roku, sygn. akt II Ca 656/09

W świetle art. 17¹⁴ ust.1 Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu nadanym zmianą tej ustawy z 14 czerwca 2007 roku (Dz. U. Nr 125 z 2007 roku, poz. 873) rozliczenie z tytułu kosztów modernizacji przestało być warunkiem  zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu i Spółdzielnia nie może uzależniać zawarcia takiej umowy od dokonania tych płatności.

Choć Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność przepisu art. 17¹⁴ ust. 1 Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z Konstytucją, to wobec odroczenia utraty jego mocy obowiązującej do końca 2009 roku (wyrok został ogłoszony w Dzienniku Ustaw z 30 grudnia 2008 roku), to przepis ten do tej daty obowiązuje i stanowi podstawę realizacji roszczeń.

WYROK SĄDU OKRĘGOWEGO W BIAŁYMSTOKU

z dnia 16 października 2009 r. Sygn. akt II Ca 656/09

Sąd Okręgowy w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczy po rozpoznaniu w dniu 16 października 2009 r. w Białymstoku na rozprawie sprawy z powództwa  Stanisława K. przeciwko  Spółdzielni Mieszkaniowej w B. P. o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 9 lipca 2009 r. sygn. akt I C  40/09

oddala apelację.

U Z A S A D N I E N I E

            Powód Stanisław K. wnosił o zobowiązanie pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej w B. P. do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu własności zajmowanego przez niego lokalu nr 17 przy ulicy Jagiellońskiej 9 A w B. P. wraz z udziałem w prawie wieczystego użytkowania działki numer 5196/14 i częściach wspólnych budynku.

            Pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa w B. P. wnosiła o oddalenie powództwa podnosząc, że powód nie wpłacił kwoty z tytułu kosztów termomodernizacji budynku.

            Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim wyrokiem z dnia 9 lipca 2009 roku zobowiązał pozwaną Spółdzielnię Mieszkaniową w B. P. do złożenia oświadczenia woli następującej treści:

Spółdzielnia Mieszkaniowa w B. P. oświadcza, iż na mocy  uchwały jej Zarządu nr 110/2007 z dnia 18 października 2007 roku zgodnie z wymogami określonymi w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami dla działek budowlanych oraz zasad ich podziału oraz zgodnie z wymogami ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie określono przedmiot odrębnej własności lokali w budynku położonym w B. P. przy ulicy Jagiellońskiej 9 A o powierzchni użytkowej 2.163,60 m² stanowiącym własność Spółdzielni sytuowanym na  działce oznaczonej numerem  5196/14 o powierzchni 1,6466 ha stanowiącej przedmiot wieczystego użytkowania Spółdzielni Mieszkaniowej w B. P., a prawa powyższe są ujawnione w księdze wieczystej KW BIP/00086491/6 prowadzonej w Sądzie Rejonowym  w Bielsku Podlaskim.

W budynku przy ulicy Jagiellońskiej 9A w Bielsku Podlaskim znajduje się lokal numer 17 o powierzchni 62,22 m² położonym na trzecim piętrze budynku objęty spółdzielczym własnościowym prawa do lokalu Stanisława Franciszka K. syna Jana i Stefanii, które to prawo ma potwierdzenie w umowie sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego  przed notariuszem Markiem Romanem W. Rep. A nr 2983/2008 z dnia 5 maja 2008 roku.

Spółdzielnia Mieszkaniowa w Bielsku Podlaskim na podstawie art. 17¹⁴ ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach  mieszkaniowych (Dz. U. 119.1116) oraz na podstawie ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali (Dz. U. 80.903) ustanawia odrębną własność  lokalu numer 17 o powierzchni użytkowej 62,22m² położonego na trzecim piętrze budynku przy ulicy Jagiellońskiej 9A w B. P. i postanawia, że z lokalem tym związany będzie udział w 6222/1322145 w części w prawie wieczystego użytkowania działki numer 5196/14 o powierzchni 1,6446 ha położonej w Bielsku Podlaskim oraz udział w 6222/1322145 częściach wspólnych budynków i urządzeń usytuowanych na wskazanej nieruchomości gruntowej, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali.

Spółdzielnia Mieszkaniowa w B. P. przenosi własność lokalu numer 17 o powierzchni użytkowej 62,22 m² położonego na trzecim piętrze budynku przy ulicy Jagiellońskiej 9A w B.P.  i związany z prawem udział w 6222/1322145 części w prawie wieczystego użytkowania działki numer 5196/14 o powierzchni 1,6446 ha położonej w B. P. oraz udział w 6222/1322145 częściach  wspólnych  budynków i urządzeń usytuowanych na wskazanej nieruchomości gruntowej, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali na rzecz członka spółdzielni Stanisława Franciszka K. syna Jana i Stefanii.

            Sąd ten ustalił, że powód Stanisław K. nabył do majątku osobistego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu numer 17 o powierzchni użytkowej 62,22 m² położonego na trzecim piętrze budynku przy ulicy Jagiellońskiej 9 A w B. P. na mocy umowy zawartej dnia 5 maja 2008 roku Rep. A nr 2983/2008 od Doroty T. przejmując zobowiązanie „z tytułu uzupełnienia wkładu budowlanego w wysokości 3.158,16 złotych w związku z przeprowadzeniem kompleksowej termomodernizacji budynku”. Spółdzielnia wyraziła zgodę na spłatę owego zobowiązania przez nabywcę na warunkach cyklicznych płatności w okresie 10 – letnim w ratach miesięcznych. Pozwany zobowiązanie to realizuje i na dzień wyrokowania spłaca na bieżąco opłaty eksploatacyjne.

Spółdzielnia Mieszkaniowa w B. P. na mocy uchwały jej Zarządu nr 110/2007 z dnia 18 października 2007 roku zgodnie z wymogami określonymi w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami dla działek budowlanych oraz zasad ich podziału oraz zgodnie z wymogami ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie określiła przedmiot odrębnej własności lokali w budynku położonym w B. P. przy ulicy Jagiellońskiej 9A o powierzchni użytkowej 2.163,60 m² stanowiącym własność Spółdzielni usytuowanym na działce oznaczonej numer 5196/14 o powierzchni 1,6446 ha stanowiącej przedmiot wieczystego użytkowania Spółdzielni Mieszkaniowej w B. P., a prawa powyższe są ujawnione w księdze wieczystej Kw BIP/00086491/6 prowadzonej w Sądzie Rejonowym w B. P.

            Powód zgłosił wniosek o przekształcenie ograniczonego prawa rzeczowego w prawo własności lokalu i co do zasady Spółdzielnia Mieszkaniowa w B. P. godziła się na takie przekształcenie w trybie przewidzianym art. 17¹⁴ ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych i wyznaczyła termin zawarcia umowy.  Pozwana warunkowała jednak przeniesienie własności lokalu od spłaty zaległości w opłatach eksploatacyjnych i nade wszystko jednorazowego uiszczenia kosztów termomodernizacji bloku wielomieszkaniowego przy ulicy Jagiellońskiej 9A wraz z odsetkami.

            Budynek położony w B. P. przy ulicy Jagiellońskiej 9A zgodnie z wymogami ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane został formalnie i faktycznie przekazany do użytkowania w latach 70 – tych ubiegłego wieku, jest on od dawna zasiedlony, a spółdzielnia dokonuje okresowych remontów i modernizacji obiektu.

W roku 2006 było realizowane jego docieplenie i położenie nowej elewacji. Po zakończeniu modernizacji budynku każdy członek spółdzielni otrzymał indywidualne rozliczenie. Prawna  poprzedniczka powoda przedmiotowego lokalu została poinformowana, iż w wyniku przeprowadzonych prac modernizacyjnych na wykonanie których został zaciągnięty kredyt remontowy z premią termomodernizacyjną, iż „zwiększyła się wartość jej mieszkania co jest równoznaczne ze zwiększeniem wkładu budowlanego o kwotę 5.876,68 złotych. Po odjęciu udziału sfinansowanego przez  spółdzielnię i po odjęciu premii termomodernizacyjnej uzyskanej z budżetu państwa pozostała do uzupełnienia  cześć wkładu budowlanego wynosząca 3.623,35 złotych, która miała być spłacona w ratach miesięcznych przez 10 lat do 2016 roku z wnoszonych opłat eksploatacyjnych, których składnikiem jest uzupełnienie wkładu.

            Zdaniem Sądu I instancji powód spełnił warunki z art. 17¹⁴ Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych do uwzględnienia powództwa. Tymi warunkami są zaś: spłata przypadających na dany lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami oraz spłatę zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1i 1¹.

            Sąd zauważył, że po zmianach wprowadzonych nowelizacją z 14 czerwca 2007 roku osoba nabywająca własność lokalu, do którego przysługuje jej prawo własnościowe nie jest już zobowiązana do uzupełnienia wkładu budowlanego z tytułu modernizacji budynku w rozumieniu uchylonego tą nowelizacją art. 6¹ ust. 5 ani dokonywania spłaty przypadających na ten lokal zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości na której znajduje się  lokal.

            Sąd Rejonowy wskazał, że przepis art. 17¹⁴ wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 grudnia 2008 roku został uznany na niezgodny z  Konstytucją, ale traci on moc dopiero z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

            Sąd I instancji nie podzielił stanowiska pozwanej, że poniesione przez nią nakłady na docieplenie budynku są związane z budową. Budynek został wybudowany dawno i koszty jego budowy zostały dawno rozliczone. Prace modernizacyjne miały zaś miejsce w 2006 roku. Za nietrafny Sąd uznał też pogląd, że w wyniku modernizacji została zwiększona wartość mieszkania, co jest równoznaczne ze zwiększeniem wkładu budowlanego.

            Powołując się na przepis art. 17¹⁴ oraz art. 49¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych Sąd orzekł jak w sentencji.

            Apelację od powyższego wyroku złożyła pozwana zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

• naruszenie przepisów  postępowania cywilnego – art. 233 kpc poprzez dokonanie rażąco dowolnej oceny dowodów i ustaleń faktycznych sprzecznych ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym przez przyjęcie, że koszty przeprowadzonej termomodernizacji ścian budynku nie zwiększają wartości lokalu powoda i są nakładami koniecznymi;

które to naruszenie miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku;

• naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 17¹⁴ ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych ( Dz. U. z 2003 roku, Nr 119, poz. 1116 z późniejszymi zmianami) w brzmieniu obowiązującym sprzed nowelizacji ustawy z 14 czerwca 2007 roku poprzez błędne zastosowanie;
• naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 17¹⁴ ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych ( Dz. U. z 2003 roku, Nr 119, poz. 1116 z późniejszymi zmianami) w brzmieniu obowiązującym sprzed nowelizacji ustawy z 14 czerwca 2007 roku poprzez niezastosowanie;
• naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 17¹⁴ ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych ( Dz. U. z 2003 roku, Nr 119, poz. 1116 z późniejszymi zmianami) w brzmieniu obowiązującym obecnie poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, iż osoba nabywająca własność lokalu nie jest zobowiązana do uzupełnienia wkładu budowlanego z tytułu modernizacji budynku.

            Wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku  poprzez oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obie instancje.

SĄD OKRĘGOWY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

            Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

            Sąd I instancji prawidłowo ustalił okoliczności faktyczne sprawy; Sąd Okręgowy je podziela i przyjmuje za własne, nie były też one kwestionowane w apelacji.

            Spór w sprawie, jak też zarzuty apelacji odnosiły się do zagadnienia czy powód spełnia  przesłanki z art. 17¹⁴ ust.1 Ustawy z  15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 119 z 2003 roku, poz. 1116 z późniejszymi zmianami) do zawarcia z pozwaną Spółdzielnią umowy przeniesienia własności lokalu mieszkalnego przy ulicy Jagiellońskiej 9A/17 w B. P., do którego powodowi przysługuje własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu.

            Bezsporną okolicznością w sprawie było, że powód Stanisław K. wystąpił z wnioskiem do pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej o przekształcenie przysługującego mu własnościowego prawa do lokalu w odrębną własność w dniu 20 listopada 2008 roku (k. 3).

            W tej dacie obowiązywał przepis art. 17¹⁴ ust.1 Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu nadanym zmianą tej ustawy z 14 czerwca 2007 roku (Dz. U. Nr 125 z 2007 roku, poz. 873).

            Zgodnie z tym przepisem na pisemne żądanie członka lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje  spółdzielcze własnościowe prawo do  lokalu, spółdzielnia mieszkaniowa jest obowiązana zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu:

1. spłaty przypadających na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami;
2. spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 1¹.

Stosownie zaś do art. 4 ust. 1 i 1¹ ustawy, do którego odsyła art. 17¹⁴ ust. 1 pkt. 2 członkowie spółdzielni, którym przysługują  spółdzielcze  prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokal, eksploatacją i utrzymaniem  nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

      Osoby niebędące członkami  spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających  na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

            Przed zmianą wprowadzoną ustawą z 14 czerwca 2007 roku przepis art. 17¹⁴ miał następujące brzmienie:

            Na pisemne żądanie członka lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielnia mieszkaniowa jest obowiązana zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu:

1. spłaty przypadających na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 17³, w tym  w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami;
2. spłaty przypadającego na ten lokal uzupełnienia wkładu budowlanego z tytułu modernizacji budynku, w rozumieniu art. 6¹ ust. 5;
3. spłaty przypadających na ten lokal zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości, w której znajduje się lokal;
4. spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 1¹.

Według art. 4 ust. 1 i 1¹ w brzmieniu obowiązującym sprzed zmiany z czerwca 2007 roku członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowienia statutu.

      Osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

      Przepis art. 6¹ ust. 5 w brzmieniu obowiązującym sprzed zmiany z czerwca 2007 roku stwierdzał, że za modernizację, o której mowa w ust. 4, uważa się trwałe ulepszenie (unowocześnienie) istniejącego budynku lub lokalu, przez co zwiększa się wartość użytkowa budynku lub lokalu.

      Zwrócić też należy uwagę, że zgodnie z art. 17³ ust. 5 w brzmieniu sprzed czerwca 2007 roku w wypadku modernizacji budynku, w rozumieniu art. 6¹ ust. 5, członek spółdzielni, któremu przysługiwało własnościowe prawo do lokalu, bądź osoba niebędąca członkiem spółdzielni, której przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, była obowiązana uzupełnić wkład budowlany.

      Przepis art. 17³ został uchylony ustawą z 14 czerwca 2007 roku w całości.

      Zdaniem Sądu Okręgowego porównanie treści art. 17¹⁴ w brzmieniu wprowadzonym Ustawą z 14 czerwca  2007 roku oraz brzmienia poprzedniego tego przepisu, jak też uchylenie art. 17³ ust. 5 prowadzi do wniosku, że wyraźną wolą ustawodawcy było wyeliminowanie spośród warunków przeniesienia własności lokalu warunków wymienionych w dotychczasowym art. 17¹⁴ ust. 2 i 3, tj.:  spłaty przypadającego na dany lokal uzupełnienia wkładu budowlanego z tytułu modernizacji budynku w rozumieniu art. 6¹ ust. 5 oraz spłaty przypadających na dany lokal zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości, w której znajduje się lokal.

      Za taką wykładnię woli  ustawodawcy przemawia też zmiana treści art. 42, który w brzmieniu obowiązującym przed zmianą z czerwca 2007 roku w ust. 3 ppkt. 5 c,d wskazywał, że uchwała zarządu spółdzielni określająca przedmiot odrębnej własności powinna określać między innymi przypadający na każdy lokal stan zadłużenia z tytułu uzupełnienia wkładu mieszkaniowego lub budowlanego w wypadku modernizacji budynku, w rozumieniu art. 6¹ ust. 5, w którym dany lokal się znajduje oraz kredytów i pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontu nieruchomości, w której znajduje się lokal. Po zmianie ustawy w czerwcu 2007 roku przepis art. 3 ppkt. 5 c,d został uchylony.

      Powyższa wykładnia znajduje też potwierdzenie w uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 17 grudnia 2008 roku P/16/08 (Dz. U. 2007, nr 235, poz. 1617), który wyraźnie zauważył, że według obecnie obowiązującej wersji art. 17¹⁴ ust. 1 Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych beneficjenci własnościowego prawa do lokalu zostali zwolnieni z partycypacji  – w ramach „uwłaszczenia” -  w kosztach modernizacji i remontów budynków spółdzielczych.

W niniejszej sprawie pozwana  Spółdzielnia wnosząc o oddalenie powództwa podnosiła, że powód nie uiścił poniesionych przez nią w 2006 roku kosztów modernizacji budynku. Od spełnienia tego warunku uzależniała też dobrowolne zawarcie umowy przenoszącej własność lokalu.

      W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle dokonanej wykładni art. 17¹⁴ Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu obowiązującym zarówno w dacie złożenia wniosku do Spółdzielni przez powoda, jak też  w dacie orzekania stanowisko skarżącej nie znajdowało uzasadnienia prawnego. Wobec bowiem zmiany art. 17¹⁴ rozliczenie z tytułu kosztów modernizacji przestało być warunkiem  zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu i Spółdzielnia nie może uzależniać zawarcia takiej umowy od dokonania tych płatności.

      Zdaniem też Sądu II instancji bezzasadnie skarżąca wywodzi, że wkłady, które w modernizacji finansowanej wkładami własnymi członków spółdzielni nie zostały w pełni wniesione, a więc są nadal wymagalne, mieszczą się w dyspozycji obecnie obowiązującego art. 17¹⁴ ust. 1 pkt. 1 Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, tj. stanowią część zobowiązań spółdzielni związanych z budową.

      Taka interpretacja przepisu art. 17¹⁴ ust. 1 Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych według Sądu Okręgowego pozostaje w oczywistej sprzeczności z wyraźna wolą ustawodawcy wyrażoną zmianą art. 17¹⁴ ust. 1, uchyleniem art. 17³ oraz art. 42 ust. 3 ppkt. 5 c,d. Zdaniem Sądu II instancji, gdyby koszty modernizacji miały stanowić koszty budowy ustawodawca musiałby to wyraźnie określić, zwłaszcza że słowo „modernizacja” dotyczy ulepszenia już wybudowanego obiektu budowlanego.

      Podnieść też należy, że gdyby możliwa była taka interpretacja art. 17¹⁴ ust. 1 ppkt. 1 Ustawy, jak tego domaga się pozwana, Trybunał Konstytucyjny analizując ten przepis nie stwierdziłby, że beneficjenci własnościowych praw do lokalu zostali zwolnieni z partycypacji w ramach uwłaszczenia w kosztach modernizacji i remontów budynków spółdzielczych.

      W ocenie zatem Sądu Okręgowego prawidłowo Sąd I instancji uznał, że powód spełnił wszystkie wymagane przepisem art. 17¹⁴ ust. 1 Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych warunki do uzyskania odrębnej własności lokalu tj. dokonał spłat przypadających na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową oraz spłat zadłużenia z tytułu opłat o których mowa w art. 4 ust. 1 i 1¹ Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Wobec tego jego roszczenie o przeniesienie własności lokalu zasługiwało na uwzględnienie.

      Według Sądu II instancji dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy nie miało żadnego znaczenia wypowiedzenie się czy poniesione koszty modernizacji zwiększają czy też nie wartość budynku mieszkalnego, w którym znajduje się lokal powoda. Jak już bowiem wskazywano wyżej, dokonanie rozliczeń z tytułu modernizacji przestało być z chwilą wejścia w życie zmiany art. 17¹⁴ ust. 1 dokonanej ustawą z 14 czerwca 2007 roku warunkiem przeniesienia własności lokalu.

      Sąd Okręgowy miał na uwadze, że Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 17 grudnia 2008 roku (P/16/08, Dz. U. Nr 235 z 2008 roku poz. 1617) stwierdził, że art. 17¹⁴ ust. 1 ustawy z 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych w zakresie, w jakim  zobowiązuje spółdzielnię do zawarcia umowy przeniesienia  własności lokalu po dokonaniu przez członka spółdzielni lub osobę niebędącą członkiem spółdzielni wyłącznie spłat, o których mowa w pkt. 1 i 2 przepisu jest niezgodny z art. 64 ust. 2 i 3 w związku z art. 21 ust. 2 Konstytucji.

      Należy jednak zauważyć, że Trybunał odroczył utratę mocy obowiązującej tego przepisu o 12 miesięcy od dnia  ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

      W pkt. 10 ppkt. 4 uzasadnienia tego wyroku Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił, że odroczenie terminu utraty mocy obowiązującej przepisów uznanych za niekonstytucyjne oznacza, że do momentu wskazanego w sentencji wyroku Trybunału Konstytucyjnego przepisy te obowiązują, o ile wcześniej nie zostaną uchylone przez ustawodawcę.  Ich obowiązywanie jest równoznaczne z koniecznością ich przestrzegania i stosowania  przez wszystkich ich adresatów. Zgodnie bowiem z art.  190 ust. 1 Konstytucji także to rozstrzygnięcie zamieszczone w tekście orzeczenia Trybunału jest nie tylko ostateczne, ale i ma moc powszechnie obowiązującą. Zakresem tej mocy objęte są również sądy, Konstytucja nie przewiduje bowiem żadnego wyjątku w stosunku do zasady wyrażonej w jej art. 190 ust. 1. W polskim systemie prawnym samo pozbawienie przepisu domniemania  konstytucyjności nie jest wystarczającą  przesłanką do odmowy jego zastosowania. Dopiero gdy przepis ten zostanie usunięty z systemu prawnego w następstwie wejścia w życie orzeczenia Trybunału o jego niekonstytucyjności lub w następstwie jego uchylenia bądź zmiany przez prawodawcę organy państwowe, w tym sądy będą zwolnione z obowiązku jego stosowania.

      Także Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 17 kwietnia  2009 roku (III CZP 17/09, LEX nr 489032) wskazał, że konsekwencją odroczenia przez Trybunał Konstytucyjny wejścia w życie orzeczenia kwestionującego konstytucyjność normy prawnej jest jej czasowe pozostanie w systemie prawa. Według Sądu Najwyższego na podstawie takiej normy nie powinno się inicjować nowych stanów prawnych, a jedynie dokończyć realizację już rozpoczętych, jak np. złożenie do dnia ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego stosownego wniosku na podstawie art. 17¹⁴ Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

      Wobec powyższego Sąd Okręgowy uznał,  że choć Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność przepisu art. 17¹⁴ ust. 1 Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z Konstytucją, to wobec odroczenia utraty jego mocy obowiązującej do końca 2009 roku (wyrok został ogłoszony w Dzienniku Ustaw z 30 grudnia 2008 roku), to przepis ten do tej daty obowiązuje i stanowi podstawę realizacji roszczeń.

      Ponieważ zdaniem Sądu Okręgowego powód spełnił wszystkie przewidziane powyższym przepisem warunki do zawarcia umowy o przeniesienie własności lokalu prawidłowo Sąd I instancji uwzględnił jego powództwo (art. 17¹⁴ ust. 1 i art. 49¹ Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych).

      Zarzuty apelacji zmierzające do interpretacji przepisu art. 17¹⁴ ust. 1 sprzecznie z wolą ustawodawcy oraz odwołujące się do już nieobowiązujących, zmienionych ustawą z 14 czerwca 2007 roku przepisów Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych Sąd II instancji uznał za bezzasadne i na mocy art. 385 kpc orzekł jak w sentencji.